يكي از نخستين سوالاتي كه در ذهن هركاربري كه به تازگي نام لينوكس به گوشش خورده مطرح مي‌شود، اين است كه لينوكس چه تفاوتي با ويندوز دارد؟
به گزارش ايلنا، لينوكس چيست؟ لينوكس به خودي خود، يك هسته (Kernel) است. هسته، بخش اصلي سيستم عامل را تشكيل ميدهد كه كار آن كنترل دادهها، مديريت حافظه، سختافزار، ورود و خروج دادهها و تمامي موارد اصلي سيستمعامل است.
لينوكس با استفاده از ابزارهايي كه پروژه بازمتن (Open Source) گنو (GNU) براي آن توليد كرده است، تبديل به يك سيستمعامل كامل مي‌شود (به همين دليل است كه لينوكس را معمولاً گنو / لينوكس يا GNU/Livux مينامند) و با اضافه كردن ساير نرمافزارهاي بازمتن به آن، ميتوان از آن در موارد متعددي مانند سرويس دهندهها، ايستگاههاي كاري، كامپيوترهاي رويميزي، ابر رايانهها، ابزارهاي صنعتي و پزشكي كه داراي سيستمهاي درونهاي (Embedded) است و ... استفاده كرد.
از نظر فني، لينوكس را ميتوان نمونه بازمتن سيستم عامل يونيكس ناميد، زيرا براساس استاندارد POSIX پيادهسازي شده و كاملاً با آن سازگار است، بنابراين لينوكس را ميتوان نواده سيستمعامل پرسابقه و مستحكم يونيكس دانست كه البته خواص خوب آن را نيز به ارث برده است.
كد منبع لينكوس در اختيار همگان قرار دارد و همه ميتوانند دركدهاي آن تغيير ايجاد كرده و بنا به نياز خود از آن استفاده كنند، آزاد و در دسترس بودن كدهاي منبع سبب مي‌شود تا بتوان از طرز كاركرد دقيق سيستمعامل مطلع شد، لينوكس را ميتوان به هر تعداد كپي و پخش كرد.
اما سيستمعامل ويندوز رايگان نبوده و تحت حمايت قانون كپيرايت قرار دارد، نميتوان آن را كپي و پخش كرد، در صورت اين كار بايد جريمه پرداخت، البته فعلاً نه در ايران ولي در 6-4 سال آينده بله. لينوكس را به هواپيمايي تشبيه كردهاند كه هر قسمت از آن را در جايي ساختهاند، لينوكس واقعاً محصول كشور خاصي نيست. تعداد زيادي از مردم در سرتاسر جهان درحال كار بر روي آن و توسعه آن هستند.
تعداد برنامهنويساني كه روي بخشهاي مختلف سيستمعامل لينوكس كار ميكنند، به 400 هزار نفر ميرسد، در حالي كه تعداد كل برنامهنويسان مايكروسافت كمتر از10 هزار نفر است، همين، تفاوت كيفيت كار را مشخص ميكند.
كاربر با سيستم عامل لينوكس آزاد بوده و لازم نيست تا از نرمافزارهاي اختصاصي استفاده كند، اما به دليل اين كه ساختار كلي اين سيستم عامل كاملاً با ويندوز متفاوت است، نمي تواند از برنامههايي كه در ويندوز دارد، روي لينوكس اجرا نمايد، البته راههايي مانند شبيهسازها وجود دارد ولي در حالت عادي خير.
به گزارش ايلنا، معمولاً سيستمعامل لينوكس به راحتي خراب نميشود و برعكس ويندوز كاربر مجبور نيست تا آن را هر چند ماه يكبار مجدداً نصب كند، حتي برخي از انواع لينوكس به نصب "يكبار براي تمامي عمر" مشهور هستند، اين گونه سيستمها را ميتوان حين كار و حتي بدون بوت، به نسخههاي جديدتر ارتقا داد.
بسياري از قابليتهاي امنيتي كه در ويندوز وجود ندارند و يا فقط با اضافه كردن نرمافزارهاي اضافي قابل دسترسي هستند، به طور دروني و پيشگزيده در لينوكس پيادهسازي شدهاند.
لينوكس از ابتدا براي محيطهاي شبكهاي و چند كاربره طراحي شده و همين باعث رعايت مسايل امنيتي از ابتدا در آن شده است، درحالي كه ويندوز اينگونه نبوده و درحال حاضر نيز از نظر امنيتي داراي نقاط ضعف فراواني است. مثلاً يك برنامه مخرب با استفاده از همين ضعفهاي امنيتي ميتواند كل سيستمعامل را نابود كند، ولي در صورتي كه مورد مشابهي در لينوكس وجود داشته باشد، حداكثر به دايركتوري خانگي كاربر اجرا كننده آسيب خواهد رسيد، نه كل سيستمعامل.
اين طور نيست كه لينوكس فاقد هر گونه اشكال امنيتي باشد؛ ولي باز بودن كد منبع آن باعث مي‌شود تا بسياري از اشكالات امنيتي پيش از ايجاد خسارت و در مراحل توسعه و برنامهنويسي برنامه برملاء شده و رفع شوند. در صورتي كه اشكالي نيز در برنامههاي منتشر شده يافت شود، به دليل موجود بودن كد منبع سريعاً برطرف مي‌شود.
ميتوان ادعا كرد كه تقريباً هيچ ويروسي براي لينوكس وجود ندارد و اين درحالي است كه ساليانه بيش از 1000 ويروس و كرم مختلف براي سيستمعامل ويندوز ايجاد مي‌شود، اين به خاطر عدم گسترده بودن لينوكس نيست (حدود 70 درصد از سايتهاي وب در جهان بر روي سيستمعامل لينوكس و سرويسدهنده وب آپاچي درحال اجرا هستند) بلكه به دليل وجود حفرههاي امنيتي متعدد ويندوز و سياست انحصار گرايي مايكروسافت است.
به دليل آزاد بودن سيستمعامل لينوكس، هر گروه يا موسسه تجاري، يك نسخه خاص از آن كه به توزيع يا پخش (Distribution) معروف هستند، منتشر ساخته است، اين توزيعهاي مختلف همگي لينوكس هستند، ولي هر يك معمولاً براي يك يا چند امر خاص مانند سرويسدهنده، ديوار آتش، ميزكار و ... طراحي شده و هريك قابليتها و بهينهسازيها خاص خودشان را به كاربران ارايه ميكنند.
كاربران در اين ميان آزادي انتخاب زيادي داشته و ميتوانند چيزي كه كاملاً نيازشان را برطرف ميكند، انتخاب كنند، چيزي كه در ويندوز نميتوان مفهومي براي آن پيدا كرد.