۱ـ فرض كنيد در يك روز گرم تابستان پس از ساعت ها تحمل گرما، وارد منزل شده ايد و دلتان نوشيدنى خنك و گوارايى مى طلبد. اولين ليوان نوشيدنى را كه مصرف كرديد، لذت فراوانى دارد و به قول اقتصاددانان، مطلوبيت دارد ولى وقتى ليوان دوم و سوم را سر مى كشيد، ديگر از آن مطلوبيت اول خبرى نيست. پس شما با عدم مطلوبيت مواجه شده ايد و اين موضوع اگر تا به آخر تكرار شود، قطعاً از نوشيدنى، دلزده مى شويد.
آنچه بر اين اساس مى تواند الگوى رفتار اقتصادى را در يك خانواده تعيين كند، رعايت اعتدال در مصرف است. خانواده هاى مقتصد (با خسيس بودن اشتباه نشود) ترجيح مى دهند در استفاده از هر كالايى اعتدال در خريد و مصرف را رعايت كنند و از يك كالا تا آنجا مصرف مى كنند كه براى اعضاى خانواده شان مطلوبيت مثبت داشته باشد.
۲ـ كالاهاى مصرفى خود را دسته بندى كنيد و اول از همه سراغ آنهايى برويد كه واقعاً ضرورى هستند. وقتى حقوق شما به عنوان پدر خانواده يا سرپرست خانوار ماهيانه ۱۵۰ هزار تومان است (بعضى ها همين ميزان حقوق ماهيانه را هم ندارند)، اولويت اول را به خريدهاى ضرورى اختصاص دهيد. مواد غذايى لازم را بخريد مثل گوشت، برنج، روغن و ... بعد از آن نوبت به تهيه موارد ديگر مى رسد. مثلاً اينكه نوع وسيله تفريح تان را مشخص كنيد.
فراموش نكنيد بعضى از كالاها هستند كه مى توانند جانشين هم شوند. مثلاً براى تأمين پروتئين غذايى، انواع گوشت سفيد و قرمز وجود دارد. لازم نيست وقتى حقوق تان به مقدار كافى نيست، حتماً هم گوشت قرمز بخريد و هم گوشت سفيد.
شناخت خواص خوراكى هاى مختلف، كمك زيادى به هزينه خانواده مى كند. به طورى كه مى توان مواد غذايى لازم براى تغذيه را با هزينه هاى مختلف به دست آوريد.
۳ـ وقتى سقف حقوق يك خانواده، روبه افزايش نيست طبعاً انتخاب كالاهاى مرغوب و خريدارى آنها هزينه هاى بيشترى خواهد داشت. پس در انتخاب نوع كالا متناسب با درآمد فعلى تان، دقت كنيد. شما مى توانيد با اين درآمد محدود به جاى خريد كفش ۲۰ هزار تومانى، به خريد كفش ۱۰ هزار تومانى رضايت دهيد. البته اين شرايط هميشگى نخواهد بود و منظور از انتخاب كيفيت كالا، الزاماً خريد نامرغوب ترين آنها نيست بلكه همگى با اين كار مى خواهيم اولاً نياز ضرورى خود را به شكلى پاسخ دهيم و بعد خريدهايمان را با ميزان درآمدمان تنظيم كنيم كه براى مدتى، اين كار اقتصادى ترين و منطقى ترين راه است و الا هيچ آدمى از پوشيدن كفش و لباس هاى مرغوب تر بدش نمى آيد.
۴ـ هيچ آدمى نيست كه بتواند به همه خواسته هاى خود به هر اندازه كه دلش مى خواهد دست پيدا كند. با توجه به محدوديت ها و امكانات خانواده، تصميم گيرى صحيح بسيار مهم است. پس بايد در تمامى انتخاب هايمان، روشى را پيش بگيريم كه با كمترين هزينه به خواسته هاى خود برسيم.
براى بالا بردن مطلوبيت، الزاماً داشتن درآمدهاى آن چنانى كفايت نمى كند. چه بسيار خانواده هاى ثروتمندى كه چون نمى دانند چه بخرند و چگونه در انتخاب شان اولويت قائل شوند، هميشه دچار مشكل هستند؛ پس پول داشتن به معنى دست پيدا كردن به بالاترين مطلوبيت ها نيست.
مى توان هزينه ها را كاهش داد و مطلوبيت را بالا برد. يادمان باشد كم كردن هزينه به معنى بدتركردن زندگى نيست.
۵ـ وقتى اين الگوهاى مصرفى و خريد هزينه را مدتى به كار گيريد متوجه كاهش هزينه ها و دستيابى به مطلوبيت مثبت مى شويد و پس از آن است كه به راه هاى ديگر بهره ورى در اقتصاد خانوار فكر مى كنيد. براى مثال اگر خانم خانه دار مى خواهد از گاز و برق و ... براى پخت و پز استفاده كند، بهتر است به هزينه هاى آنها هم توجه داشته باشد. او بايد بداند اگر از پلوپز استفاده كند، به طور متوسط ۳ كيلووات برق مصرف مى شود و با توجه به اينكه قيمت هر كيلووات برق حدوداً معادل ۱۵۰ تومان است و مجموع اين هزينه در طول ماه زياد است، مى توان از وسايل گازسوز براى پخت و پز استفاده كرد چرا كه هزينه مصرف گاز به مراتب كمتر از برق است. بنابراين اگر از وسايل گازسوز براى طبخ استفاده شود، بدون اينكه كيفيت غذا تغيير كند، صرفه جويى بيشترى در هزينه ها مى شود.